• Actueel

Gericht gedragsadvies helpt Nijmegen de stad fijner en veiliger te maken

Fietsers die hun fiets foutparkeren en automobilisten die wegafsluitingen negeren. Scooterrijders en hondenbezitters die elkaar in de weg zitten in de openbare ruimte. Zomaar een paar uitdagingen waarin het menselijk gedrag centraal staat en waar een wegbeheerder mee worstelt. Gemeente Nijmegen wil de uitdagingen aangaan en heeft daarbij de hulp van DTV ingeschakeld met gedragsexpertise ‘op afroep’. Sinds dit jaar geven we advies op maat voor de vele op zichzelf staande vragen die er spelen. Een aanpak die de gemeente goed bevalt.

Björn Uffing is als adviseur Mobiliteit de interne kartrekker van gedragsvraagstukken binnen de gemeente. “Wij geloven sterk in het inzetten op gedrag van mensen om mobiliteitsproblemen aan te pakken. Er speelt heel veel waar we als gemeente wat mee willen doen. Qua interne capaciteit en beschikbare expertise zijn we echter wel beperkt. Ook is het fijn als iemand van buiten met een frisse blik naar bepaalde vraagstukken kijkt waar we soms al lang mee worstelen. Daarom hebben we gekozen voor expertise op afroep van DTV. Zo kunnen we samen meer doen en betere resultaten behalen.”

Advies op maat op basis van een ‘strippenkaart’

DTV stelt per case een geschikt team gedragsdeskundigen samen. Een door de gemeente ontwikkeld intakeformulier dient als basis voor een intakegesprek, waarna een locatieschouw, data-analyse en gesprekken met betrokkenen worden uitgevoerd om tot een gedragsanalyse te komen. “Deze aanpak werkt goed,” vindt Uffing. “We krijgen een goed inzicht in welke factoren van invloed zijn op het gedrag in de onderzochte situatie. De gedragsexperts van DTV komen dan met adviezen die out-of-the-box en praktisch toepasbaar zijn. Zo komen we steeds tot interventies waar we wat aan hebben.”

Sinds voorjaar 2024 heeft DTV de volgende cases onder de loep genomen:

• Afsluiting in het centrum
  In meerdere straten is gemotoriseerd (doorgaand) verkeer niet welkom tussen 21.00 ’s avonds en 06.00 uur ’s ochtends. De bebording en LED-karren waarmee dit werd gecommuniceerd bleken geen effect te hebben. Uit de gedragsanalyse van DTV kwam naar voren dat de geboden visuele aanwijzingen (cues) te onduidelijk zijn. Aanpassing van de aangeboden informatie op de LED-karren is dezelfde week nog toegepast.
• Fietsparken op NYMA terrein
  Dit gebied is volop in ontwikkeling. Vanuit stedenbouwkundig perspectief is dit een ‘dwaalgebied’, wat niet strak is georganiseerd. In de praktijk betekent dit ook dat veel mensen hun fietsen op allerlei plekken parkeren, en de stallingsruimte maar deels gebruikt wordt. Uit de gedragsanalyse van DTV kwam naar voren dat fietsers wel degelijk te sturen zijn met duidelijk kleurgebruik en routering, mét behoud van het specifieke karakter van het terrein.
• Invoering zero-emissie zones
  Per januari zijn meerdere gebieden aangewezen als zero-emissie zone, waarin voornamelijk oudere bedrijfsvoertuigen niet meer welkom zijn. Aanvullend op de uitgebreide van de communicatie hierover, wil Nijmegen ook in de openbare ruimte hier preventief aandacht aan besteden. Het gedragsonderzoek bracht naar voren dat het visueel maken van de ‘grensovergang’ kansrijk is.
• Fietsen staan op straat in plaats van in de stalling
  De binnenstad van Nijmegen is – zeker op uitgaansavonden – bezaaid met fietsen, terwijl er genoeg plek is in de verschillende stallingen. Uit straatgesprekken, interviews met stallingmedewerkers en observaties is gebleken dat letterlijk zichtbaar maken van de stallingen in combinatie met handhavingsactiviteiten een geschikte aanpak is.
• Fietsers op de stoep bij supermarkt en sporthal
  In een woonwijk rijden regelmatig fietsers over de stoep bij de lokale supermarkt en sporthal, wat tot een onveilig gevoel leidt bij voetgangers in dit gebied. Observaties maakten al snel duidelijk dat de inrichting hier sterk toe uitnodigt en in sommige gevallen geen serieus alternatief biedt. Onze gedragsanalyse laat zien dat met een duwtje in de goede richting (nudges) aangeven waar men moet rijden, aangevuld met een lokale mini-bewustwordingscampagne goede opties zijn om het gedrag van fietsers hier effectief te beïnvloeden.
• (Bijna) botsingen bij hondenlosloopgebied
  Fietsers, scooteraars en hondenbezitters die met hun viervoeter wandelen komen elkaar hier tegen in een gedeelde ruimte. Uit het gedragsonderzoek bleek dat het voor verkeersdeelnemers heel onduidelijk is wat er van hen verwacht wordt op deze locatie. Dat is aan te pakken door de bebording aan te passen en honden met beplanting te verleiden om veel bij de bosschages te verblijven.

Wil je in jouw gemeente ook gebruik maken van gedragskennis om de openbare ruimte veiliger en prettiger te maken? We denken graag met je mee. Neem contact op met Robin Swolfs of Harmen Krusemeijer voor een vrijblijvend gesprek.