Onderzoek fietsinfrastructuur gemeente Lingewaard
Een veiligere en aantrekkelijkere fietsinfrastructuur. Dat is de ambitie die de gemeente Lingewaard uitspreekt in haar mobiliteitsplan. Om deze ambitie te realiseren, is het voor de gemeente van belang om te weten of de fietsinfrastructuur voldoet, en waar aanpassingen de fietsveiligheid kunnen verhogen. Reden voor de gemeente om DTV Consultants opdracht te geven onderzoek te doen naar de fietsveiligheid. Pleun Smits is adviseur bij DTV Consultants en focust zich op verkeersveiligheid en fiets, en het snijpunt van die twee.
“We hebben ten eerste het bestaande fietsnetwerkkaart geactualiseerd. Zo is er in de gemeente een provinciaal hoofdfietsroutenetwerk waar de gemeente op aan wil sluiten, lopen er diverse schoolroutes door het gebied en ligt het befaamde Rijnwaalpad net een stukje door de gemeente. We hebben de fietspaden gecategoriseerd in snelle fietsroutes, doorfietsroutes, schoolroutes, recreatieve routes en het basisnet, de verbindingen tussen de kleinere woongebieden en bedrijventerreinen. “Daarbij heeft verkeersveiligheid een hoge prioriteit. Dit is ook één van de speerpunten uit de Mobiliteitsvisie (lange termijn visie) die de gemeenteraad in 2022 heeft vastgesteld”, aldus Ron Derksen, verkeerskundige bij de gemeente.
Verder dan verbreden
Vervolgens is samen met de gemeente per type netwerk een ambitieniveau vastgesteld en zijn kenmerken hieraan gekoppeld. “De ambitie gaat verder dan alleen elk fietspad minstens twee meter breed te maken”, vertelt Smits. “We keken ook naar de verharding, de materiaalsoort en de kleur. Doorfietsroutes zouden in de bebouwde kom uniform en herkenbaar moeten zijn, denk bijvoorbeeld aan de rode kleur. We hebben de fietsinfrastructuur beoordeeld op een aantal kenmerken, en de ambitie van de gemeente vertaald naar concrete inrichtingseisen op het gebied van verharding, verlichting, obstakels en breedte.”
Het ontbreken van zicht op de kwaliteit van de bestaande fietsinfrastructuur en -netwerken was de primaire aanleiding voor het onderzoek. Dat sloot ook mooi aan bij de recent geactualiseerde notitie van CROW-fietsberaad ‘Geactualiseerde aanbevelingen voor de breedte van fietspaden’, waarin de fietspaden al iets verruimd zijn. We hebben voor de rustige fietspaden gekeken of ze op zijn minst aan de CROW-normen voldoen, maar bij de drukkere fietspaden hebben we de breedte beoordeeld op basis van de door ons ontwikkelde breedtetool van CROW Fietsberaad, omdat de intensiteit dan maatgevend is voor de benodigde breedte. Daarmee geven we voor elk fietspad een minimumbreedte aan, inzichtelijk op een kaart in onze tool.”
De fietspaden zijn vervolgens getoetst op de eerder vastgestelde kenmerken. Door de data uit het wegbeheersysteem te combineren met de kenmerken van de fietspaden, waarbij onderscheid is gemaakt naar de categorieën. Dit resulteert in een visueel gepresenteerde opgave voor de gehele gemeente voor wat betreft aanpak van smalle fietspaden, verbeteren van verhardingssoort en kleur, verlichting en obstakels. Hieruit vloeiden een aantal prioriteringsscenario’s die voorgelegd moeten worden aan het college.
Het advies is om prioriteit te gegeven aan fietspaden waar de grootste afwijking in breedte zit én waar het beoogde gebruik het grootst is. Ook geven we het advies om eerst obstakels op en direct naast het fietspad weg te halen, zoals fietspaaltjes.”
Het advies van DTV Consultants wordt opgenomen in een uitvoeringsprogramma. De gemeente heeft op die manier de totale opgave in één overzicht, zowel in een GIS-applicatie als in tabelvorm. Om een idee te krijgen van de kosten zal de opgave worden vertaald naar de benodigde investeringen.
Potentieel risico
“We adviseren om naast de fietsinfrastructuur ook te kijken naar de wegen met een dubbelfunctie en een gemengd profiel, die onderdeel uitmaken van het gemeentelijke fietsnetwerk”, vult Smits aan. “Voor deze wegen wordt een meer ‘generiek’ advies gegeven, denk aan het toepassen van fietsvoorzieningen en waar nodig het terugbrengen van de maximumsnelheid naar dertig kilometer per uur.”
“Uiteraard hebben we niet alleen naar de infrastructuur gekeken maar ook de ongevalscijfers bij de analyse betrokken. Daar kwamen vier locaties naar boven waar meerdere fietsongevallen geregistreerd waren. Op twee van deze locaties zijn al infrastructurele maatregelen in voorbereiding, de andere twee zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma.
Derksen, namens de gemeente: “Met dit rapport hebben we een helder beeld van de bestaande fietsinfrastructuur gekregen. Het is duidelijk welke fietspaden de komende jaren aandacht nodig hebben. Samen gaan we ervoor zorgen dat onze mooie gemeente fietsvriendelijk en fietsveilig blijft. Hopende dat we hiermee ook het fietsgebruik verder stimuleren.”